DM ile Özofagus Atrezisi Deneyimleri...

İlk günlerden itibaren yaşadıklarımıza dayanarak öğrendiğim basit bilgileri aşağıda çok kısa biçimde özetledim. Kimi zaman bunları düşünemeyecek kadar yorgun ya da kafası karışık olabiliyoruz. Umarım ilham verici olur bu ufak tefek şeyler… Bebeğinizin bir an önce sağlığına kavuşması dileğiyle. 

HIRLAMA: Gayet normal, beklenilebilir bir durum. Sebebi ameliyat, akciğer enfeksiyonu, reflü ya da sadece ağlama olabilir.

KUSMA: Bir çok bebek bol bol kusar. Eğer yemek borusunda darlık varsa sütün hızlı gelişini tolore edemediği için kusuyor olabilir. Eğer mide anatomisinde bir değişiklik yapıldıysa, reflü eğilimi olabilir ve midesi yüzünden kusuyor olabilir. 
Bebek ne kadar az kusarsa o kadar iyi. Fazla kusması halinde yemek borusu bu ters harekete göre kendini şekillendirebilir ve çocuk kusma eğilimli olabilir. 

REFLÜ 1: Reflü ilaçlarla kontrol altına alınabilir. Çocuk büyüdükçe ortadan kalkacaktır. Sabırlı olup sebeplerini dikkatli takip etmeli ve önüne geçmelisiniz. Reflü sadece ameliyatla ilişkili olmayabilir, çocuğunuzun alerjik ya da psikolojik bir problemi olmadığından da emin olun. 

DARLIK: Yemek borusunun düz bir silindir değil de bir çeşit kum saati gibi olması demek. Dilatasyon adı verilen operasyonlarla ya da ek ameliyatlarla düzeltilebilir. Darlığı ciddi olan bebekler sıvı gıda tüketirken sorun yaşar, gıda aşağıya yeterince hızlı inmez ve darlıktan geri teperek kusmaya neden olur. (Ben ilk aylarda darlık üzerinde biriken sütün bir anda glup sesiyle aşağı indiğini duyardım.)

İLK KATI GIDALAR: Blender yapmadan önce çatalla ezmeyi mutlaka deneyin.
Parmak yiyeceklere geçmeden önce çiğnemeyi öğrenmesine dikkat edin. 

ÇİĞNEME: Problemimiz yemek borusu, çarelerimizden biri her zaman çiğnemek. Şanslıysanız bebeğiniz diğer bebeklerle aynı dönemde çiğneme refleksini geliştirir. Az şanslıysanız 2 yaşa doğru siz öğretebilirsiniz. Ya da 3 yaşını geçtiğinde artık çocuk olduğu için çiğnemezse kusacağını öğrenmiş ve buna göre yaşayan bir birey olmuş olur. 

ÇİĞNEMEYİ ÖĞRETİRKEN: Sözle söyleyin. Kendinizi örnek gösterin. Katı gıda lokmasını yan dişlerinin üstüne koyun. Kayıp gitmeyecek ama çiğnenebilecek kadar yumuşak yiyecekler seçin. Sert, ağızda hemen dağılmayan, ama kolay çiğnenen, ama biraz salya ile yumuşayıp çözülen şeyler. Kraker, kahke, pötibör, haşlanmış havuç, meyveli kek, kabuksuz bezelye, çok taze olmayan ekmek gibi.
Önce minik parçalar halinde verin, sonra gittikçe ısıracağı büyüklüklere geçersiniz.
Her öğünde yine ezilmiş besin, çorba, yoğurt vermek. Ancak yanında yarım kase kadar, hiç olmazsa 3 lokma çiğnemesi gereken besin vermek. Her lokmada çiğnemesini hatırlatmak.

“Minik minik koparıyoruz, çok çok çiğniyoruz. Bak ben de çiğniyorum, baban da çiğniyor. Çiğnemezsen kusarsın. Yan dişlerinle çiğne.İyice çiğnersen büyük büyük yiyebilirsin…" 

KENDİ YEME: Çocuğunuzu elinde bir paket krakerle bırakmak tehlikeli olabilir. Eline tek tek verin ve birini yutmadan diğerini ağzına almaması gerektiğini öğretin. Ekmekleri, kekleri yutabileceği birer lokma büyüklüğünde parçalayıp tabakla önüne koyabilirsiniz, ya da tek tek koyabilirsiniz. Kırmızı ve beyaz eti bıçakla 2-3 milimetrelik minik parçalara bölüp çay kaşığıyla verebilirsiniz. 

Siz ekmeği ya da keki elinizle minik minik koparıp ona verirseniz o da sizi taklit edip öyle yemeyi tercih edecektir.

TV: Televizyon karşısında çok yedirmeyin. Televizyona bakan çocuk mutlaka daha az çiğner. Bizim çocuklarımız ise her zaman ağzına aldığı şeyin farkında olmalıdır. 

REFLÜ2: Salyası çoksa, su içmiyorsa, iştahsızsa, yerli yersiz kusuyorsa, uykusu düzensizse reflü olabilir. Reflülü çocuk bembeyaz salya kusar. Bu hale gelmeden önlem almanız gerekiyor.

TAKILMAYI GEÇİRME: Az miktarda su vermek besinlerin inmesine yardım edebilir ancak çok su tıkanmış bölgeden geri tepebilir.
Her katı lokmadan sonra bir kaşık sıvı besin verilebilir. Ekmek-çorba-ekmek-yoğurt-pilav-çorba…

NELER TAKILIR: Her çocukta değişebilir. Bizim için patates, mercimek, kuru fasulye gibi hafif pütürlü/kumlu gıdalar…

TIKANMA BELİRTİLERİ: Bunları ancak anneler görebilir sanırım. Bizimki gözünü kaşır, saçını kaşır, kafasını yana çevirir, ağzı aralanır ve en sonunda da esnerdi. Sonra öksürür, bazen kusardı. 

KENDİMCE DENEDİM: Aynı jümnastik yaparken ısınma hareketleri yapar gibi, yemek borusu da ısınsın diye yemeğin başlangıcında, ilk 5 dakika, çorba verdim. Sonra katı gıdaları verdim. İzledim. Kimi zaman işe yaradı.

DENEYİN: Belirli aralıklarla farklı büyüklükte ve çeşitte besinleri deneyin. Denemeden asla bilemezsiniz. Bebekler büyürken çok hızlı değişirler ve iyileşirler. Pozitif gelişmeleri kaçırmayın, yakalayın ve üzerine gidin.

EV DIŞINDA BESLENME TAKTİĞİ: KONSERVE ÇORBA ve YEMEK

Ek gıdaya geçtikten sonra bebeğinizin/çocuğunuzun beslenmesi sıvı ağırlıklıysa, hala ezilmiş besin tüketiyorsa veya reflüsü nedeniyle her şeyi yiyemiyorsa çorbalarınızı konserve yapabilirsiniz ve yanınızda taşıyabilirsiniz.

Biz şöyle yaptık: Önce sabah 200-250gr kadar kemikli et kaynattık bol suda. Sonra pazardan taze sebze alıp hemen onları da kaynattık. Son aşamada da biraz tuz, zeytinyağı ve et suyu ekledik. Sonra bir tavada zeytinyağı/tereyağı ile tam buğday unu kavurduk. Onu da ekledikten sonra blender'dan çektik ve biraz daha kaynattık. Sonra minik konserve kavanozlarına koyduk, kapattık. Sonra da üstlerini kapatacak kadar suda 10 dakika kaynattık kavanozları. Soğuyunca da buzdolabına koyduk.
Malzemelerde her zaman patates, kabak, soğan, sarımsak, havuç oldu. Bunların yanına her çorbada bir sebze daha ekledik. Bir çorba ıspanaklı, bir başka çorba karnabaharlı, bir diğeri de kerevizli oldu. Zaten et suyu koyduğumuz için ne bulduysak koymadık, yoksa tadı çok ağır oluyor.

Aynı biçimde taze fasulye, bezelye, kereviz, brokoli, türlü gibi sebze yemeklerini çocuğunuzun yiyebildiği büyüklükte ezip, sonra konserve kavanozuna koyup kaynatın. Bunlar dolapta aylarca dayanır ama 15 gün içinde tüketmeyi tercih ettim ben. 30 kavanoz yemek ve çorba alıp bir hafta tatile de gittim. Çocuğum da sağlıklı beslendi. 

SABIR: Hep sabır hep sabır. Siz ne kadar sakin ve sabırlı olabilirseniz bebeğiniz de o kadar sakin ve sabırlı olacaktır. Yükünüzü paylaşın, yardım istemekten çekinmeyin ve asla cevabınızı bulamayacağınız sorularla enerjinizi tüketmeyin. Gözlemleyin, not alın, araştırın, tartışın. 

Bize bir çocuk doktoru oğlunun katı gıdaya 2.5 yaşında başladığını söylemişti. Sadece kendisi beslenme eğitimine vakit ayırmadığı için. O gün rahatladım. Sabırlı olun, ama rahat da olun.

 

Ocak.2014